Sinh sản và phát triển Gấu đen Bắc Mỹ

Gấu con mới sinh Một con gấu đen chưa trưởng thành

Sinh sản

Gấu cái thường sinh con lứa đầu tiên ở độ tuổi từ 3-5 năm tuổi.[21] Gấu cái sinh sống tại các khu vực phát triển hơn có xu hướng mang thai ở độ tuổi trẻ hơn.[67] Cả hai giới đều không chung thủy. Con đực cố gắng giao phối với một số con cái, nhưng những con lớn, thống trị chiếm ưu thế mạnh có thể chiếm giữ một con cái nếu một con đực trưởng thành khác đến gần.[19] Con cái có xu hướng nóng giận ngắn với đối tác sau khi giao hợp. Chỉ một mình gấu mẹ nuôi con.

Thời gian giao phối kéo dài 2-3 tháng và thường diễn ra trong giai đoạn tháng Sáu - tháng Bảy mặc dù có thể mở rộng đến tháng Tám trong phạm vi phân bố phía bắc của loài này. Những quả trứng được thụ tinh được giữ chậm phát triển và không được cấy vào trong tử cung của con cái cho đến tháng 11 để tránh sinh con vào mùa thu. Gấu cái sau khi giao phối sẽ cố gắng ăn thật nhiều trong mùa hè và mùa thu để có trọng lượng cao nhất có thể. Nếu trọng lượng gấu cái trên 70 kg trước khi vào hang ngủ đông thì các phôi thai có nhiều cơ hội được cấy vào tử cung và tiếp tục mang thai. Thời kỳ mang thai kéo dài 235 ngày, và lứa con thường được sinh ra trong cuối tháng Giêng đến đầu tháng Hai. Lứa đẻ là từ một đến sáu con gấu con; thường là hai hoặc ba.[2]

Khi mới sinh, gấu con nặng 280-450 g, và dài 20,5 cm. Chúng được sinh ra với bộ lông tơ, màu xám, mịn và trong ba tháng sau vẫn còn kém phát triển. Chúng thường mở mắt sau 28-40 ngày, và bắt đầu đi bộ sau 5 tuần. Con non phụ thuộc vào sữa mẹ trong 30 tuần, và sẽ đạt được sự độc lập vào thời điểm 16-18 tháng tuổi. Ở sáu tuần tuổi, chúng đạt 900 g, 8 tuần chúng đạt đến 2,5 kg và khi 6 tháng tuổi chúng cân nặng 18–27 kg. Chúng có tuổi trưởng thành sinh dục là 3 năm tuổi, và đạt được độ trưởng thành đầy đủ khi 5 năm tuổi.[21] Con đực vẫn còn lớn tới tận lúc 7 tuổi, trong khi con cái ngừng phát triển sớm hơn.

Tuổi thọ và tỷ lệ tử vong

Gấu đen ở Great Smokey Mountains, Hoa KỳGấu đen ở Công viên Omega, Canada

Tuổi thọ trung bình trong tự nhiên của gấu đen là 18 năm, mặc dù cá thể hoang dã hoàn toàn có thể tồn tại tới hơn 23 năm.[37] Tuổi kỷ lục của một cá thể hoang dã là 31 năm, trong khi bị giam cầm là 44 năm.[21] Tỷ lệ sống trung bình hàng năm cho những con gấu trưởng thành có thể thay đổi, dao động từ 86% ở Florida đến 73% ở Virginia và Bắc Carolina.[19] Trong vùng Minnesota, theo một nghiên cứu có đến 99% trong số những con gấu trưởng thành có thể sống sót sau chu kỳ ngủ đông.[19] Một nghiên cứu đáng chú ý về gấu đen ở Nevada cho thấy rằng số lượng tử vong hàng năm của quần thể gấu đen trong khu vực hoang dã là 0%, trong khi ở khu vực phát triển trong bang này con số này đã tăng lên 83%.[6] Sự sống còn của các con gấu chưa trưởng thành thường ít được đảm bảo. Ở Alaska, theo một nghiên cứu chỉ có 14-17% con đực và 30-48% con cái chưa trưởng thành tồn tại đến tuổi trưởng thành.[19] Trên khắp phạm vi phân bố, tỷ lệ gấu con sống sót qua năm đầu tiên ước tính là 60%.[6]

Ngoài ngoại lệ đối đầu hiếm hoi với một con gấu nâu trưởng thành hoặc một bầy sói xám, gấu đen trưởng thành thường không có kẻ săn mồi tự nhiên.[19] Gấu đen còn nhỏ có xu hướng dễ bị ăn thịt hơn các con trưởng thành. Động vật ăn thịt gấu con được biết đến bao gồm Linh miêu đuôi cộc, sói xám, báo sư tử, sói đồng cỏ, gấu nâu và các con gấu đen khác.[6][19] Nhiều con trong số này sẽ lén lút cướp các con nhỏ ngay bên con mẹ khi nó đang ngủ. Có một ghi chép duy nhất là một con đại bàng vàng bắt một con nhỏ dưới một tuổi.[6] Sau khi thôi ngủ đông, gấu mẹ có thể chống lại hầu hết các động vật săn mồi tiềm năng.[19] Ngay cả báo sư tử cũng sẽ bị gấu mẹ hung dữ đuổi đi nếu nó bị phát hiện đang rình rập các con gấu con.[68]

Tuy nhiên, trong thời điểm hiện tại, gấu đen Mỹ tử vong phần lớn là do các hoạt động của con người. Theo mùa, hàng chục ngàn con gấu đen bị săn bắt một cách hợp pháp trên khắp Bắc Mỹ, với lượng nhiều hơn bị săn bắt hoặc đặt bẫy bất hợp pháp. Các vụ va chạm với xe ô tô cũng gây nhiều tử vong cho gấu đen hàng năm.[6][19] Nạn lũ lụt các hang ổ sau khi sinh đôi khi cũng có thể làm chết gấu con sơ sinh. Gấu con đôi khi cũng bị chết vì đói, do ngã từ trên cây hoặc lạc khỏi gấu mẹ. Gấu đen cũng có thể bị nhiễm giun sán và mắc một số bệnh tật như bệnh lao, viêm khớp, viêm phổi, phế quản.[69]

Sự lai giống

Gấu đen Mỹ được xem có khả năng sinh sản với một số loài gấu khác, như gấu ngựa hay gấu nâu, và có đôi khi tạo ra con lai,.[70][71] Một con gấu đen bị bắn vào mùa thu năm 1986 tại Michigan đã được xem là một con gấu lai giữa gấu đen và gấu xám, do kích thước lớn bất thường và tỷ lệ lớn hơn của vỏ não so với hộp sọ. Thử nghiệm DNA đã không thể xác định được nó là một con gấu đen lớn hay gấu xám.[72]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Gấu đen Bắc Mỹ http://www.llbc.leg.bc.ca/public/pubdocs/bcdocs/37... http://publications.gc.ca/collections/Collection/C... http://www.wwf.ca/newsroom/?1058 http://www.bearbiology.com/fileadmin/tpl/Downloads... http://www.bearbiology.com/fileadmin/tpl/Downloads... http://sacramento.cbslocal.com/2012/03/29/bear-sav... http://www.freewebs.com/mountainlionsinfo/cougarvs... http://www.keywestaquarium.com/alligator http://articles.latimes.com/1997/aug/17/news/mn-23... http://www.nj.com/news/index.ssf/2010/07/nj_enviro...